Rok 2025 niemal rozpoczął się od opadów śniegu. Samorządy twierdzą, że są naszykowane na zimę, postanowiliśmy więc to sprawdzić.

Obserwuj nas:

Powiat zduńskowolski, mimo że jest jednym z najmniejszych w województwie łódzkim, nadal jest rozległym obszarem, z rozbudowaną siatką dróg. Utrzymanie ich przejezdności, zwłaszcza po intensywnych opadach śniegu, leży w gestii nadzorujących je samorządów. I jest to w teorii proste, w praktyce już niekoniecznie.

W samej Zduńskiej Woli znajdują się ulice, za które odpowiada miasto oraz takie, za które odpowiada powiat lub województwo. Podobnie jest w gminach, które również poprzecinane są drogami, za które nie odpowiadają.

Dlaczego w ogóle ten temat?

Odśnieżanie jest to kluczowa kwestia dla bezpieczeństwa mieszkańców i użytkowników dróg w okresie zimowym. Dobre warunki na drogach wpływają nie tylko na komfort podróży, ale także na bezpieczeństwo pieszych i kierowców. Przedstawienie odpowiedzialności poszczególnych samorządów związanej z zimowym utrzymaniem dróg jest istotne dla zrozumienia skali oraz działań podejmowanych przez lokalne władze.

To wbrew pozorom skomplikowany proces logistyczny, wymagający współpracy różnych jednostek samorządowych oraz odpowiedniego finansowania. Mieszkańcy powinni być pewni, że zarówno powiat, jak i gminy dokładają wszelkich starań, aby drogi były przejezdne i bezpieczne podczas trudnych warunków atmosferycznych.

Kto odpowiada za odśnieżanie – czyli które drogi są czyje

Za zimowe utrzymanie dróg odpowiadają ich zarządcy. Są to samorządy, do których przynależą drogi. Na terenie naszego powiatu jest to zatem Miasto Zduńska Wola, Gmina Zduńska Wola, Miasto i Gmina Szadek, Gmina Zapolice oraz Powiat Zduńskowolski.

O ile do tej pory sytuacja wydaje się prosta, to komplikuje się, kiedy uwzględnimy sobie która droga należy do kogo.

Drogi powiatowe

Pod Powiatowy Zarząd Dróg w Zduńskiej Woli podlega prawie 200 kilometrów dróg powiatowych. W ramach swoich obowiązków, PZD zajmuje się odśnieżaniem i usuwaniem śliskości na tych trasach, a także na chodnikach przylegających do dróg powiatowych, o ile nie są one bezpośrednio związane z nieruchomościami prywatnymi.

Drogi, którymi zarządza powiat, to nie tylko odcinki dróg poza miastem Zduńska Wola. Większość głównych ulic w mieście jest w zarządzie PZD. Mówimy tu o ulicach stanowiących wjazd i wyjazd z miasta: Tymienicka i Getta Żydowskiego, Sieradzka i Łaska, Opiesińska, Henrykowska, Szadkowska i Juliusza, Piwna i Paprocka, Kościelna, Złota i Widawska, Świerkowa, Jodłowa, Karsznicka, Staszica i Spółdzielcza. To także ulice Dąbrowskiego, Kilińskiego, Spacerowa, Szkolna i Wiejska. A wciąż nie wyjechaliśmy na dobre z samego miasta. Do powyższej listy dodać należy oczywiście większość dróg łączących miejscowości w gminach naszego powiatu czy chociażby łącznik między drogą 482 a S8 na wyjeździe ze Zduńskiej Woli w kierunku na Łask.

Powiat, poprzez Powiatowy Zarząd Dróg, ma na swoim wyposażeniu kilkanaście maszyn, którymi walczy z zaśnieżeniem dróg. Jednak, jak się okazuje, nie jest to arsenał wystarczający na tę walkę. W związku z tym na rok 2025 zostały podpisane umowy z dwoma wykonawcami: spółką Dromak z siedzibą w Porębach oraz Spółdzielnią Kółek Rolniczych w Szadku. Pierwsza z firm sprawuje pieczę nad drogami powiatowymi na terenie miasta Zduńska Wola, druga natomiast nad drogami powiatowymi na terenie gminy i miasta Szadek.

Drogi miejskie

Dopiero kiedy z całej siatki ulic w Zduńskiej Woli wytniemy te wspomniane wyżej, dostaniemy odpowiedź na pytanie, za które drogi odpowiada Urząd Miasta. Miasto, tradycyjnie, podzieliło swój teren na trzy rejony. Ponieważ, w odróżnieniu od powiatu, Zduńska Wola nie posiada swojego sprzętu, opiera swoje działania na wykonawcach, z którymi podpisuje umowy z końcem roku. I tak, podobnie jak w roku 2024, na północ od ulic Sieradzkiej i Łaskiej, odśnieżaniem miejskich ulic zajmuje się firma Usługi Transportowo – Komunalne Beata Kamola Czechy. Drugim rejonem, na południe od Sieradzkiej i Łaskiej, zajmuje się firma Usługowo – Handlowa Martom Mariusz Rubajczyk Zduńska Wola. Trzecim rejonem, czyli Karsznicami, zajmuje się wspominana już firma Dromak z siedzibą w Porębach.

Drogi w gminach

W gminie Zduńska Wola sytuacja jest prosta. Zadanie odśnieżania dróg gminnych zostało zlecone firmie Dromak.
W gminie Szadek odśnieżaniem dróg gminnych zajmuje się Samorządowy Zakład Budżetowy – Zakład Gospodarki Komunalnej w Szadku.
Gmina Zapolice również opiera się na wykonawcy zewnętrznym. W sezonie 2024-2025 za odśnieżanie odpowiedzialna jest firma M.A.K.S Michał Kucharski z Branicy.

Co z pozostałymi drogami?

Opisaliśmy drogi miejskie, gminne i powiatowe. Wydaje się, że mamy wszystko, prawda? Nie do końca.
Na terenie naszego powiatu mamy też trzy drogi wojewódzkie podlegające pod Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi (jest to ulica Łódzka w Zduńskiej Woli, czyli droga 482, a także drogi 473 i 710 przecinające się w Szadku).

Odśnieżaniem dróg wojewódzkich, na zlecenie ZDW w Łodzi zajmują się dwie firmy: Usługi Transportowo Komunalne Beata Kamola z siedzibą w Czechach (tu mowa o drodze 482 czyli ulicy Łódzkiej oraz o drodze 473 na odcinku od Szadku do Łasku) oraz firma P.H.U. „MACIEJ” Piotr Łuczak z siedzibą w Uniejowie (która odśnieża fragment drogi 473 od Szadku do Zygier oraz drogę 710 między Kwiatkowicami a Rossoszycą).

Z kolei na południe od miasta Zduńska Wola przebiega droga krajowa S8, którą zawiaduje Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Tutaj utrzymaniem drogi, na podstawie umowy zawartej na lata 2022-2026 zajmuje się łódzka firma GNOM. Pracuje ona przez cały rok pomiędzy węzłami Sieradz Południe i Łask. Umowa obejmuje wszelkie działania całoroczne, takie jak: sprzątanie, koszenie, utrzymanie porządku, naprawy uszkodzonych elementów infrastruktury, a także utrzymanie wymaganego stanu podczas zimy.

Czego możemy oczekiwać w sprawie odśnieżania?

Zanim wyjaśnimy czego możemy się spodziewać, musimy wyjaśnić tzw. Standardy utrzymania dróg. W Polsce standardy zimowego utrzymania dróg są określone przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA), oraz Zarządzenie Nr 46 Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 25 października 1994 r..

Na ich podstawie, w jednostkach samorządowych wyznacza się pięć lub sześć standardów (I-VI) w zależności od znaczenia drogi oraz efektów końcowych.

  • Standard I: W tym standardzie utrzymywane są głównie drogi międzynarodowe i krajowe o dużym znaczeniu komunikacyjnym muszą być odśnieżane na całej szerokości, a śnieg luźny może zalegać maksymalnie 2 godziny po ustaniu opadów.
  • Standard II: Obejmuje drogi o dużym znaczeniu komunikacyjnym – np centrum miasta. W tym standardzie luźny śnieg może występować maksymalnie do 4 godzin, a błoto pośniegowe do 6 godzin po ustaniu opadów śniegu. Może tu wystąpić cienka, zajeżdżona warstwa śniegu, nie utrudniająca ruchu. Od stwierdzenia gołoledzi, szadzi czy szronu wykonawca ma maksymalnie 3 godziny na ich usunięcie, natomiast lodowicy czy śliskości pośniegowej, maksymalnie 4 godziny od jego stwierdzenia.
  • Standard III: Dotyczy dróg o mniejszym znaczeniu, wykonawca skupia się głównie na odśnieżeniu jezdni i zlikwidowania śliskości na skrzyżowaniach, przejazdach kolejowych, przystankach autobusowych. W tym standardzie luźny śnieg może występować maksymalnie do 6 godzin, może tu wystąpić zajeżdżona warstwa śniegu utrudniająca ruch. Od stwierdzenia gołoledzi, szadzi czy szronu wykonawca ma maksymalnie 5 godzin na ich usunięcie, natomiast śliskości pośniegowej, maksymalnie 6 godzin od jego stwierdzenia.
  • Standard IV i V: Te standardy dotyczą głównie ulic osiedlowych, dojazdowych czy dróg gminnych, gdzie czas reakcji może wynosić nawet do 8 godzin w IV czy 24 godzin w V standardzie.
  • Jest też Standard VI, do którego stosuje się na naszym terenie jedynie gmina Zapolice (w niektórych przypadkach), który w gruncie rzeczy sprowadza się do interwencyjnego odśnieżania w zależności od potrzeb, a śliskość na drodze powinna zostać zlikwidowana w ciągu 48 godzin.

Wszystkie te standardy mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i komfortu podróży dla mieszkańców oraz użytkowników dróg, a w kwestii zarządcy drogi leży jak najszybsza reakcja na zaistniałe warunki.

Skoro wiemy już, kto odpowiada za jakie drogi oraz jakie są standardy utrzymania dróg zimą, przejdźmy przez to, jakie standardy są przyjęte dla jakich dróg.

Drogi należące do Miasta Zduńska Wola:
Urząd Miasta podał, że wykonawcy mają utrzymywać miejskie drogi w dwóch standardach: II i III. Na pytanie, które ulice są w którym standardzie, odpowiedź jest nieco enigmatyczna i sprowadza się do: utwardzone drogi w drugim, pozostałe w trzecim.

Drogi należące do powiatu:
Starostwo w swoim piśmie przekazało, że drogi należące do powiatu powinny być utrzymywane w III i IV standardzie. Nie ma tutaj niestety jasnego podziału, która droga będzie utrzymywana w którym standardzie, natomiast spodziewać się można, że drogi o dużej przepustowości będą utrzymywane w trzecim standardzie, natomiast drogi o mniejszym znaczeniu – w czwartym.
Warto natomiast nadmienić że zamawiający, czyli w tym wypadku Starostwo Powiatowe, zaznaczyło w umowach z wykonawcami, które drogi powinny być odśnieżane priorytetowo. Jeśli chodzi o drogi, które odśnieża Dromak, Starostwo jako priorytet wyznaczyło łącznik do trasy S8, ulice Łaską, Plac Wolności i Sieradzką, Szadkowską, Juliusza, Kościelną, Złotą i Widawską. W przypadku dróg odśnieżanych przez spółdzielnię w Szadku, priorytetowym jest fragment drogi Zduńska Wola – Wielka Wieś.

Drogi należące do gmin:
Gmina Zduńska Wola wyznaczyła wykonawcy IV standard odśnieżania dróg gminnych.
Gmina Szadek ma wyznaczony dla swoich dróg II, III i IV standard odśnieżania, w kolejności według klasyfikacji dróg: najpierw drogi gminne publiczne, następnie drogi gminne wewnętrzne (bitumiczne, tłuczniowe) oraz place, parkingi, zatoki etc., a na końcu drogi gminne wewnętrzne (nieutwardzone, gruntowe).
Gmina Zapolice w podobnej kolejności stosuje standardy IV, V i VI: Standard IV – drogi gminne o nawierzchni asfaltowej i drogi o dużej gęstości zabudowań; Standard V – drogi na terenie gminy (sołectwa), drogi o małej gęstości zabudowań; Standard VI – pozostałe odcinki dróg (na dodatkowe zlecenie Gminy Zapolice).

Drogi wojewódzkie i krajowe:
Generalnie, drogi wojewódzkie utrzymywane są w III standardzie z wyłączeniem przejść przez miasta i miejsc niebezpiecznych (wybrane odcinki, na których z uwagi na warunki gruntowo-wodne mogą występować oblodzenia itp. – te utrzymywane są w II standardzie – dla nas jest to głównie ulica Łódzka).
Droga krajowa S8, zgodnie z zarządzeniem Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 7 października 2024r., utrzymywana jest w standardzie I.

Po co właściwie nam to wiedzieć?

Dla mieszkańców powiatu zduńskowolskiego kluczowe jest zrozumienie, czego mogą się spodziewać po zimowym utrzymaniu dróg. Wiedza o standardach odśnieżania pozwala lepiej planować codzienne podróże oraz reagować na ewentualne utrudnienia – a w przypadku opóźnień, cenna jest wiedza, do kogo zgłaszać się z problemem.

Warto też pamiętać o tym, że “akcja zima” to nie tylko odśnieżanie dróg. To także (a w ostatnich latach głównie) zapobieganie i zwalczanie śliskości na drogach. O ile opady śniegu wymagające interwencji będą zdarzać się rzadko, to marznące opady deszczu – jak najbardziej. A tym również zajmują się wyżej wymienieni.

Łącząc za to powyższe fakty, wynika też jedna ciekawostka: Dromak z siedzibą w Porębach jest największym wykonawcą w naszym powiecie, jeśli chodzi o odśnieżanie. Ma w swoich obowiązkach nie tylko wszystkie ulice w Karsznicach, na mocy umowy z Urzędem Miasta, ale także drogi powiatowe w samym mieście (na mocy umowy z powiatem) oraz wszystkie drogi gminne (na mocy umowy z Urzędem Gminy Zduńska Wola).

Próbowaliśmy dowiedzieć się, jakim sprzętem dysponuje firma, czy i w jakiej kolejności przystępuje do odśnieżania – niestety na dzień publikacji tego materiału nie otrzymaliśmy odpowiedzi. Jeśli taka się pojawi, tekst zostanie zaktualizowany. Z uzyskanych przez redakcję dokumentów wynika, że przynajmniej powiat ma określone drogi priorytetowe w umowie (wspomniane powyżej). Pozostaje więc mieć nadzieję, że firma dysponuje odpowiednią ilością sprzętu i na przykład mieszkańcy Karsznic czy gminy nie będą musieli czekać z odśnieżaniem aż sprzęt wróci z priorytetowych dróg powiatowych i będzie mógł wyruszyć dalej.

Z ważnych rzeczy, o których powinni pamiętać mieszkańcy w kwestii odśnieżania: Zgodnie z obowiązującymi od 1996 roku przepisami, odśnieżanie chodnika przed posesją leży w obowiązkach właściciela posesji. Warto o tym pamiętać, jeśli chodnik przylega bezpośrednio do posesji.

Ile to właściwie kosztuje?

Ponieważ wszystko ma swoją cenę, dla dziennikarskiego obowiązku zebraliśmy również kwoty, jakie samorządy przeznaczają na utrzymanie dróg. Nie będziemy tu podawać łącznej kwoty dla odśnieżania czy przeliczać jej na rok 2025 – w niektórych przypadkach umowy zostały podpisane na kilka lat, a w niektórych obejmują nie tylko zimowe utrzymanie dróg, ale wręcz opiekę całoroczną. Poniżej przedstawiamy kwoty, jakie zadeklarowały samorządy.

Miasto Zduńska Wola: rejon północ: 182 567 zł, rejon południe: 214 395 zł, rejon Karsznice: 108 680 zł. Łącznie odśnieżanie miasta będzie kosztować Urząd 505 642 zł.
Gmina Zduńska Wola: zimowe utrzymanie dróg gminnych kosztować ma wstępnie 210 000 zł. Umowa została podpisana pod koniec 2024 roku na trzy lata, z budżetem przewidzianym na każdy rok po 210 tysięcy.
Gmina Zapolice: Budżet zaplanowany na sezon 2024-2025 to 118 422 zł. Zgodnie z udostępnionym wzorem umowy, wykonawca ma zlecenie na drogi gminne ważne do końca kwietnia 2025r.
Gmina i Miasto Szadek: Koszt odśnieżania oszacowano na 94 500 zł.
Powiat Zduńskowolski: Umowy z wykonawcami na rok 2025 opiewają na 550 000 zł. Ponadto, ponieważ podległy powiatowi PZD również zajmuje się zimowym utrzymaniem dróg, dokonano zamówienia soli drogowej i piasku na łączną kwotę około 77 000 zł.
Utrzymanie dróg wojewódzkich i krajowych: Nie udało się ustalić kwot, jakie wykonawcy otrzymają za nadzór nad drogami wojewódzkimi w ramach Akcji Zima. Nie są to kwoty rozliczane według powiatów czy gmin, a dla całych odcinków dróg. Z kolei, jeśli chodzi o trasę S8, ciężko jest przeliczyć kwotę dla odcinka przebiegającego przez nasz powiat. Całoroczna obsługa trasy między węzłami Sieradz Południe i Łask, na cały okres trwania umowy, czyli cztery lata, kosztuje GDDKiA 62,7mln zł.